Pomnik Zwycięstwa, Bolzano, fot. Andrea Tani 28-10-2019
„Południowy Tyrol należy do tych miejsc pogranicznych w zachodniej Europie, które doświadczyły po kolei dwóch dyktatur – włoskiego faszyzmu (1922-43) i niemieckiego nazizmu (1943-45).
Anna Machcewicz
Bolzano w Południowym Tyrolu. Ważny artykuł Anny Machcewicz (Instytut Studiów Politycznych PAN) o Bolzano („Gazeta Wyborcza” 28-10-2019)
„Południowy Tyrol należy do tych miejsc pogranicznych w zachodniej Europie, które doświadczyły po kolei dwóch dyktatur – włoskiego faszyzmu (1922-43) i niemieckiego nazizmu (1943-45).
(…) przed wybuchem II wojny światowej oba reżimy rywalizowały ze sobą o wpływy wśród mieszanej ludności na tym terenie. W rezultacie w 1939 r. doszło do zawarcia umowy na podstawie zasady rasistowskiej biopolityki. Przyznający się do niemieckich korzeni mieszkańcy dostali wybór: (…) większość wybrała przesiedlenie. Ci, którzy pozostali, zakładali tajne szkolnictwo, a gdy nadeszła okupacja, skwapliwie korzystali z pojawiających się możliwości i wspierali nazistowski reżim, gorliwie denuncjując Żydów, komunistów i w ogóle przeciwników Hitlera.
Po wojnie niedawna przeszłość była ciężarem, który przez lata pozostawał nierozliczoną przestrzenią wspólnej historii. Ofiary italianizacji i ofiary nazistów patrzyły na nią osobno, walcząc o uznanie swoich racji. W ciągu ostatniej dekady pojawiła się przestrzeń porozumienia (…)”.
Skomentuj